κόρη των σεμνών και πολυτάλαντων ηθοποιών Ντίνου Καρύδη και Τζούλιας Αργυροπούλου

Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα

 

Το ελληνικό θεατρικό κοινό στα χρόνια της Κρίσης είναι απαιτητικό έως ανθρωποβόρο. Όπως και το γερμανικό θεατρόφιλο κοινό, ήδη από προγενέστερες δεκαετίες (αφού οι Γερμανοί μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους και μετά τον χωρισμό και την επανένωση των δύο Γερμανιών περνούσαν από την μία κρίση στην άλλη), η οικονομική στενότητα, το σφίξιμο του ζωναριού και η σκληρότητα της καθημερινής επιβίωσης, αφήνει στο πόπολο μόνο τον ρωμαϊκόν «άρτον και θεάματα», αφού οι κάθε λογής Θρησκείες, μεσσίες, προφήτες και ψευδοπροφήτες, μάγοι και μάντεις λεηλάτησαν ό,τι είχε απομείνει από τους πλέον εύπιστους και καλοπροαίρετους ανθρώπους. Οι υπόλοιποι «βάζουν μπρος τα δυο τους χέρια και σηκώνονται», γίνονται από σκληροί έως απάνθρωποι (σαν τη «Μάνα Κουράγιο» του Μπρεχτ) και πορεύονται λατρεύοντας αποκλειστικώς και μόνον την «Αγία Επιβίωση». Αυτή η σκλήρυνση, η χοντροπετσιά, ο σαδομαζοχισμός μετατρέπει τους βουλιμικούς θεατρόφιλους, που πηγαίνουν στο θέατρο για να διασκεδάσουν, να νιώσουν καλύτερα, ή ακόμα-ακόμα και να ψυχαγωγηθούν, τους μετατρέπει (κατά το μάλλον ή ήττον) σε θεατές ρωμαϊκής αρένας, αφού μόνο μέσα από την ομοιοπαθητική βία ξορκίζουν τον πόνο, τον φόβο και τον πανικό που τους προκαλεί αυτό που λέμε «αντικειμενική πραγματικότητα» και το οποίο δεν είναι παρά ένα φάντασμα στο μυαλό (του καθενός μας, διαφορετικό από κρανίου εις κρανίον). Η Τέχνη σκοπό και στόχο της έχει να μετατρέψει το φαντασιακό του αποδέκτη και συνδημιουργού της προκειμένου να κάνει περισσότερο ανεκτή, υποφερτή ή ακόμα κι ευχάριστη τη ζοφερή καθημερινότητα. Αυτή είναι η λειτουργικότητα την οποία επιτελεί από την εποχή των σπηλαίων κι ακόμα πριν.

Ο ηθοποιός, ο καλλιτέχνης, ο ραψωδός, ο μίμος, ο παντόμιμος, ο χορευτής, ο τεχνίτης του Διονύσου, πόσω μάλλον αν είναι σταρ, πρέπει να δουλέψει τόσο σκληρά με το σώμα και την ψυχή του έτσι ώστε να γίνει κυριολεκτικά λάστιχο. Η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά “Fame” της δεκαετίας του 1980 είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της απάνθρωπης σκληρότητας. Μια διαφήμιση, τηλεοπτική, πρόσφατη, που δείχνει σε πρώτο πλάνο τα πληγωμένα πόδια των χορευτών κλασσικού μπαλέτου, χαϊδεύει τα αυτιά και μάτια των κακοπαθημένων καλοπληρωτών θεατών που πηγαίνουν για να διασκεδάσουν σε θεάματα υψηλής απαιτητικότητας σε οργάνωση-συντονισμό-ομαδική δουλειά, περφεξιονισμό τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Κάτι στο οποίο πάσχει η ελληνική κοινωνία. Κυρίως στο δεύτερο, ομαδικό επίπεδο, αλλιώς μεμονωμένα ταλαντούχα και πειθαρχημένα και οργανωτικά και συνεργάσιμα άτομα έχουμε ένα σωρό. Υπερπληθώρα. Όμως πόσοι από αυτούς τους τελειομανείς βρίσκουν το δρόμο τους προς την κοινωνική καταξίωση και την επιτυχία; Πολλοί λίγοι, μετρημένοι στα δάχτυλα, στον τομέα του ο καθένας.

Γιατί; Μα είναι πολύ απλό; Χρειάζεται συναισθηματική ασφάλεια, αυτογνωσία, ωριμότητα, παιδεία, εκπαίδευση, διαρκή επιμόρφωση, συστηματική δουλειά σε καθημερινή βάση και κυρίως υγιή ανταγωνιστικότητα, που βασίζεται στην άμιλλα κυρίως με τον εαυτό μας. Μάλιστα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η πραγματικότητα, η ζοφερή καλλιτεχνική πραγματικότητα στην Ελλάδα της Κρίσης απαιτεί ούτε λίγο ούτε πολύ να γίνουμε Ηρακλείς, ημίθεοι, υπεράνθρωποι… Κι όλ’ αυτά γιατί; Μα μόνο και μόνο για να επιβιώσουμε. Τόσο απλό.

            Πήγα να δω το γνωστό και μάλλον ωραιοποιητικό της μεσο-μικροαστικής μιζέριας αμερικάνικο μιούζικαλ του Μπομ Φόσσι με τον χαρακτηριστικό τίτλο “Sweet Charity”, όπου μια συμπαθής πρωταγωνίστρια του περιθωρίου και ψιλοαποτυχημένη γενικώς φέρει το όνομα Charity Hope Valentine. Μάλιστα. Το απομυθοποιημένο «αμερικάνικο όνειρο» σε όλο του το μεγαλείο. Σαν την «Ζυστίν» του Μαρκήσιου ντε Σαντ, που όλοι τη βιάζουν, την κακοποιούν, την προδίδουν, την εγκαταλείπουν, την προδίδουν κι εκείνη απορεί διαρκώς «γιατί», χωρίς να διδάσκεται, χωρίς να χοντροπετσιάζει, χωρίς να μετατρέπεται κι αυτή σε τέρας αδηφάγο και αδίστακτο, έτσι κι η γλυκούλα «Φιλανθρωπία-Ελπίδα-Ρομαντικός Έρωτας του Αγίου Βαλεντίνου». Είναι αυτό που λένε «δώσαμε-δώσαμε στον έρανο» ή «η τελευταία Πόντια πόρνη αυτοκτόνησε όταν έμαθε ότι οι άλλες πληρώνονται». Όμως η δική μας, η συμπαθέστατη, η εύθυμη, η λαϊκιά αστή Σμαράγδα Καρύδη, πατώντας σε ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον σημαντικών ηθοποιών από τα γεννοφάσκια της, έδωσε στον μάλλον ασήμαντο κι αδιάφορο ρόλο ένα βάθος και μια σφαιρική αντιφατικότητα, που έμοιαζε η ερμηνεία της με κοινωνιολογικό δοκίμιο. Τέτοια αυτοπεποίθηση, τόση ασφάλεια συναισθηματική, τέτοιες σωματικές, φωνητικές και υποκριτικές ακροβασίες σπανίως βλέπουμε στο ελληνικό θέατρο και μάλιστα σε ένα τόσο δύσκολο ξενόφερτο είδος, όπως είναι το μιούζικαλ, που απαιτεί από τον ηθοποιό να είναι υποκριτής, μίμος, παντόμιμος, χορευτής και τραγουδιστής (πολλά σε ένα!!!). Η Σμαράγδα Καρύδη είναι Ηθοποιός, με Ήτα κεφαλαίο, γιατί ξέρει και την ήττα να την μετατρέπει σε Νίκη, μεγαλοπρεπή.

Η καλή και πανέμορφη ηθοποιός Τζούλια Αργυροπούλου (η μανούλα της) κι ο χιουμορίστας καρατερίστας αειθαλής κι αγέραστος πατέρας της Ντίνος Καρύδης, της έδωσαν γερές βάσεις για να ανταποκριθεί και να ανταπεξέλθει ακόμα και στις πλέον δύσκολες σκηνικές απαιτήσεις. Γιατί δεν παίζουν και οι τρεις μαζί να γίνει λαϊκό προσκύνημα; Στην «Περικειρομένη» του Μενάνδρου παραδείγματος χάριν; [Την έχω συμπληρώσει-διασκευάσει-ολοκληρώσει στο βιβλίο μου «Διασκευάζοντας άνευ ευτελείας», εκδόσεις Φαρφουλάς]. Έφερα αυτό το παράδειγμα γιατί αυτό είχα πρόχειρο. Να οργώσουν οι τρεις του τα αρχαία θέατρα της Ελλάδας και όχι μόνον και να γίνουν ένα ανεπανάληπτο τρίο, όπου ο Καρακατσάνης, ο Μιχαλακόπουλος και άλλοι σύγχρονοι αριστοφανικοί διονυσιακοί ηθοποιοί θα ωχριούν μπροστά τους. Εμπρός. Ιδού η Ρόδος ιδού το οίδημα. Παραγωγός χρειάζεται, μουσικός, χορογράφος και σκηνοθέτης. Τον μεταφραστή τον βρήκαμε [γιατί «ο παπάς πρώτα ευλογάει τα γένια του» κι «αν δεν παινέψεις το σπίτι σου πέφτει και σε πλακώνει»]:

 

Κωνσταντίνος Μπούρας

www.konstantinosbouras.gr

 

Info

Από το ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ

http://www.athinorama.gr/theatre/performance/sweet_charity-10051100.html

 

Sweet Charity

Μιούζικαλ του Μπομπ Φόσι
Διαρκεια : 150 ‘
Σκηνοθ.:Τσετ Γουόκερ
Ερμηνεύουν: Σμ. Καρύδη, Ν. Αρβανίτης, Στ. Ζαλμάς, Μ. Μπεγνής, Ν. Μπουλέ, Ντ. Παπαδημητρίου, Ιβάν Σβιτάιλο. Σκην.: Γ. Πάτσας. Κοστ.: Τ. Πρίτσα. Μουσ. δ/νση: Αλ. Πρίφτης.

Απολαυστικότατο μιούζικαλ που κυλάει όμορφα και ωραία μέσα σε ένα ευχάριστο νεοϋορκέζικο ’60s μουσικοχορευτικό τοπίο, κεντραρισμένο γύρω από τον γοητευτικό και γεμάτο αισιόδοξο χιούμορ χαρακτήρα της Σμαράγδας «Τσάριτι» Καρύδη