από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Ο Γιάννης Σολδάτος είναι σπουδαίος κινηματογραφιστής, ευέλικτος συνεντευξιαστής, έμπειρος εκδότης και μορφωμένος συγγραφέας, που ξέρει να στήνει πλοκή, να πλάθει ή αναδημιουργεί μύθους, να πολιτικολογεί χωρίς να κομματίζεται και να χρησμοδοτεί χωρίς να εκστασιάζεται, να διδάσκει χωρίς να κομπορημονεύεται και να υπάρχει χωρίς να καταβάλλεται. Όχι και λίγα, δε νομίζετε;
Είδα με πολύ ενδιαφέρον στο «Θέατρο Τέσσερις Εποχές» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόρτζου τη θεατρική μεταφορά του έργου του Γιάννη Σολδάτου «Όταν ο Θεόφιλος συνάντησε την ερωτευμένη απελπισθείσα» και προβληματίστηκα, ακριβώς όπως τότε (το μακρινό και ξέγνοιαστο 1978) είχα δει σε πρώτη προβολή την «Πρόβα ορχήστρας» του Φελίνι. Το πρόβλημα της αυθεντίας και του αρμονικού δικαιώματος του μαέστρου να επιβάλλεται στα όργανα της ορχήστρας, όπως και το δικαίωμα του μάστορα Θεόφιλου να έχει λόγο για την ακίνητη αθανασία των ζωγραφισμένων μοντέλων του, καθώς επίσης και τα «Έξι πρόσωπα που ζητούν συγγραφέα» στο έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο, με είχαν απασχολήσει προ πολλού κι επί πολύ, από τη φιλοσοφική πλευρά της Ισότητας, της Ελευθερίας, αλλά και της Δικαιοσύνης. Είμαστε όλοι ίσα κι όμοια; Συνεισφέρουμε όλοι το ίδιο στην ευημερία του Κόσμου; Η Δικαιοσύνη δεν απαιτεί και δεν δικαιολογεί την διαφοροποίηση των τιμών και των απολαβών που εισπράττουμε ανάλογα με τους κόπους μας, αλλά και με την αποτελεσματικότητα των ενεργειών και των επιλογών μας; Μεγάλο φιλοσοφικό ζήτημα αγγίξαμε ακροθιγώς σήμερα φίλοι μου. Ποιος είναι ο αρχηγός και πώς αναγνωρίζεται; Ποιος έχει το αλάθητο κι από πού το προσπορίζεται; Ποιος είναι ο μαέστρος και ποιοι οι εργάτες; Γιατί η βασίλισσα μέλισσα τρώει βασιλικό πολτό και γεννοβολά ατέλειωτα, ενώ οι εργάτριες κουράζονται να πετούν πέρα-δώθε κουβαλώντας γύρη και νέκταρ, αλλά δεν κοιλοπονάνε; Κι όταν η βασίλισσα μέλισσα πεθάνει, οι εργάτριες πέφτουν σε βαθιά αναστάτωση και για να αποφύγουν το χάος εκλέγουν (ή μήπως τους επιβάλλεται;) μία από τις όμοιές τους, την τρέφουν συστηματικά με βασιλικό πολτό μέχρι εκείνη να μεταλλαχθεί, να γίνει ογκωδέστερη, γονιμότερη, δυνατότερη, ισχυρότερη και να τους αποδώσει τους καρπούς της παραφορτωμένης κοιλιάς της. Όπως καταλαβαίνετε, το πρόβλημα της Ισότητας άπτεται της Δημοκρατίας, της Δικαιοσύνης σχετίζεται με την Ισονομία και ούτω καθεξής.
Βεβαίως, αυτά τα προβλήματα δεν έχουν μονοδιάστατη απάντηση. Η κάθε εποχή δίνει τις δικές της. Κι ο κάθε από σκηνής (ή από χάρτου) φιλόσοφος παίρνει θέση στο ακανθώδες αυτό ερώτημα. Ο Γιάννης Σολδάτος στο πόνημά του αυτό, που συνιστά ευθεία θεατρική παρέμβαση στα καλλιτεχνικά αλλά και στα πολιτικά μας πράγματα φαίνεται σα να διακατέχεται από μια «αριστοκρατική» αντίληψη του λαϊκού, αφού ο αυτοδίδακτος, πτωχός και πένης λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος ανακηρύσσεται μάγος, προφήτης και «μάστορας», με δικαίωμα ζωής κι αθανασίας πάνω στα μοντέλα του. Πολύ καλό το εύρημα κι ενδιαφέρουσα η απόδοσή του από τον ιδιαίτερα έμπειρο Γιάννη Μόρτζο στον επώνυμο ρόλο.
Πρωταγωνιστούν:
Μέλανι Μαρχάινε
Αγγελική Παρδαλίδου
Μύρια Δημητροπούλου
Τιτίκα Μαρίνου
Ελισάβετ Δημητρίου
Συντελεστές:
Μουσική : Μάριος Στρόφαλης
Σκηνικά κοστούμια: Λαμπρινή Καρδαρά
Χορογραφία: Σίμων Πάτροκλος
Φωτισμοί: Τάκης Ποδαρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Θοδωρής Σκαρής
Πρόγραμμα Παραστάσεων:
Δευτέρα: 9.30
Τρίτη : 9.30
Τετάρτη: 7.30
Κάθε Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο Τέσσερις Εποχές παρουσιάζεται η παράσταση «Εγώ η Μάρθα Φρόυντ» της Φωτεινής Τσαλίκογλου σε διασκευή και σκηνοθεσία της Γιούλης Ζήκου
