Από τον ποιητή και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Πήγα κι εγώ, μαζί με άλλους δημοσιογράφους, κριτικούς και ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών να δω και τη φετεινή έκθεση της Art-Athina στο κλειστό γήπεδο του Π. Φαλήρου κι ήρθα αντιμέτωπος με τους εφιάλτες, τις φοβίες, τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες, που κουβαλάει στην πανανθρώπινη ψυχή του το ανθρώπινο είδος, έτσι όπως καταγράφονται από την ευαίσθητη γραφίδα και χρωστίδα των καλλιτεχνών – σεισμογράφων μιας πολιτισμικής Κρίσης που δεν θα αποσοβηθεί γρήγορα και το οικονομικόν είναι μόνον το πλέον εύκολο και διαχειρίσιμο μέρος της.
Η απομάκρυνση από τη Φύση, η ρύπανση ως μόλυνση συνειδήσεων και κορμιών από ψυχοσωματικές τοξίνες, οδηγεί σε παραισθητικές πραγματικότητες μεσαιωνικής κακογουστιάς (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Το χιούμορ κι η απεικόνιση της φυτικής και ορυκτής ή υδάτινης ακόμα αρμονικής πολυφωνίας μοιάζει απόν, αναχρονιστικό κι εκτός συρμού, σε παρόμοιες εκδηλώσεις, όπου μπορείς να δεις μία ικμάδα του ψηφιδωτού της Σύγχρονης Τέχνης.
Ο αστικός ιστός ως φυλακή οδηγεί σε αποσάθρωση την ανθρώπινη συλλογική συνείδηση, που εκφυλίζεται σε απομονωμένους ατομικούς πυρήνες με σκληρό κέλυφος και καβαφικά «τείχη» χτισμένα γύρω τους, όπου σύμφωνα με την περίφημη ρήση του Σαρτρ από τη «Ναυτία»: «η Κόλαση είναι οι άλλοι». Αυτό που θα μπορούσε να είναι παράδεισος κι αρωγός στις κοινές προσπάθειες εξημέρωσης και καλλιέργειας της Φύσης μετατρέπεται σε διαρκή εφιάλτη που ανατροφοδοτεί διαρκώς παρανοϊκές τάσεις φυγής από τον πλησίον, από τον συνάνθρωπό μας, που έχει μετατραπεί στον χειρότερο εχθρό μας.
Η Τέχνη του καιρού μας, έτσι όπως εκφράστηκε αντιπροσωπευτικά (;) στο φετεινό εποικοδομητικό Art-Athina αναζητεί τη διέξοδο από την πολυπολιτισμική Κρίση που μας μαστίζει εκόντες-άκοντες, αθώους κι ένοχους…
Θα ξεχωρίσω, παρ’ όλες τις εκπεφρασμένες πιο πάνω επιφυλάξεις μου, κάποιους καλλιτέχνες και έργα που με σημάδεψαν.
Ο Καλλιτέχνης Γιώργος Γιώτσας με το “Nature in Love – One”, σε συνεργασία και σε εικαστικό διάλογο με τον Ibrahim Koc, δίνει ακριβώς την απόσταση του σύγχρονου αστικοποιημένου ανθρώπου από τον «Φυσικό Άνθρωπο» του Ρουσσώ.
Ο Ibrahim Koc απεικονίζει ορθώς τον στρουθοκαμηλισμό μας στο γλυπτό με το κεφάλι του εθελοτυφλούντος πτηνού εγκλωβισμένο σε έναν διάφανο κύβο.
Η καλλιτέχνις όμως που λάτρεψα ήταν η Χρύσα Βεργή (Chryssa Verghi “Fragmenta Laci”) με τα υδάτινα τοπία της, που αν και λιμνασμένα δεν γίνονταν ποτέ βαλτώδη, κι η ζωγραφισμένη χλωρίδα της έδινε μιαν οργιαστική μελωδία της Φύσης, η οποία αν και «αναρχική», γνωρίζω καλώς μέσα στο Χρόνο την υψηλή τέχνη σύνθεσης των αντιθέτων κι εναρμονισμού των πάντων. Καλλιτέχνιδες σαν την Χρύσα Βεργή και την συγγενική της (θεματολογικώς κι αισθητικώς) Μαριέττα Πεπελάση, δείχνουν μια περισσότερο ανθρώπινη (χωρίς να είναι απαραίτητα ανθρωποκεντρική) διέξοδο από την Κρίση που μαστίζει τον Δυτικό Πολιτισμό μας, σφηνωμένο ανάμεσα στις Συμπληγάδες Πέτρες της Ελευθερίας και της απροσχημάτιστης καταστροφικής ελευθεριότητος.
Ιδιαίτερα λειτουργική και παρεμβατική η συλλογική υλοποίηση της ιδέας της Σιωπής (εξαναγκαστικής ή ηθελημένης) στο πρόγραμμα “You have the right to remain silent but you don’t have to remain silent” διοργανωμένο και στημένο μοναδικά από τον «Ορίζοντα γεγονότων». Συλλογική εργασία που δεν γίνεται δουλειά-δουλεία. Η βασική ιδέα είναι κι εδώ ο κύβος-φυλακή. Ξεχώρισα τον εικαστικό και αρχιτέκτονα Τάσο Μπαμπάση, την Βασιλική Σοφρά με το εφιαλτικό (κατ’ εμέ, πάντα) «Διασυνδέσεις – Διεργασίες στη Σιωπή», τον Γιώργο Συρράκο με τις μασέλες και τα εφιαλτικά ιπτάμενα στις «Μύγες», την Κωνσταντίνα Συλίκου με τις «Λέξεις…» (πηλός και ξύλο), την Ειρήνη Μπαδόλα με τη «Φυλακή του Μπλε», τον Σωτήρη Γκουσγκούνη με το «Life in a Box». Όλοι τους ήταν υπέροχοι, μοναδικοί, πρωτότυποι κι αλληλοσυμπληρωνόμενοι.
Πολύχρωμα κι ατάκτως αναρχικά τα ακρυλικά των Π. Σιάγκρη – Κ. Τόλη. Η αποδόμηση του Ωραίου μέσα από την αγωνία της προσκαιρότητος και τυχαιότητός του.
«Περί Τυφλότητας» η εργασία του Άγγελου Αντωνόπουλου, κονστρουκτιβιστικά νουάρ και με αποχρώσεις θρίλερ.
Στέκομαι στο Instructions Booklet «Build your own συγκρο-τρίκυκλο».
Άφησα τελευταίο στο σύντομο σημείωμά μου το “Eleusis 21” και το πάντα ενδιαφέρον Φεστιβάλ «Αισχύλεια 2015». Το Χθες συναντά το Τώρα και η πρωτοπορεία την παράδοση. Μην το χάσετε!
Κωνσταντίνος Μπούρας
info από τον επίσημο διαδικτυακό τόπο:
Θεσμοθετημένη το 1993 από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης, η Art-Athina είναι σήμερα μία από τις μακροβιότερες εκθέσεις Σύγχρονης Τέχνης στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο ετήσιο εικαστικό γεγονός στην Ελλάδα. Σημείο συνάντησης για τη διεθνή καλλιτεχνική δημιουργία, η Art-Athina φέρνει κοντά σημαντικές Ελληνικές και ξένες αίθουσες τέχνης, πολιτιστικούς φορείς, επιμελητές, συλλέκτες, κριτικούς τέχνης και, σαφώς, το φιλότεχνο κοινό.
Η 20η Art-Athina – Διεθνής Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης θα δώσει δυναμικά το παρών από τις 4 ως τις 7 Ιουνίου στο Κλειστό Π. Φαλήρου (Γήπεδο TaeKwonDo). Το σημαντικότερο ετήσιο εικαστικό γεγονός στη χώρα θεσμοθέτησε και καθιέρωσε το 1993 ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αιθουσών Τέχνης (ΠΣΑΤ), ενώ τη διοργάνωση έχει αναλάβει η εταιρεία EuroΜare.
Το ουσιαστικό στίγμα της Art-Athina δίνουν όπως πάντα ελληνικές καθώς και ξένες αίθουσες τέχνης, οι οποίες προβάλουν στο φιλότεχνο κοινό μία σύνοψη των καλλιτεχνικών τάσεων, σε συνδυασμό με την τρέχουσα δυναμική στην αγορά της τέχνης.
