Κριτική στην υβριδική «stand-up comedy» «Inside» supported by Netflix Μπο Μπέρναμ: Από Μέσα
Από τον ποιητή, θεατρολόγο, μεταφρασιολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Η λέξη «μάζα» εντός ολίγου δεν θα θεωρείται πολιτικώς ορθή (“political correct”). Μάλιστα. Το ότι τείνουμε να γίνουμε εννέα δισεκατομμύρια νοματαίοι πάνω στον πλανήτη είναι ένα γεγονός. Φαντάζομαι τον εφιάλτη όσων θελήσουν να ποδηγετήσουν αυτό το ετερόκλητο πλήθος.
«Άρτον και θεάματα» είναι η δοκιμασμένη στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία λύση.
Μόνον που όσο περνούν οι αιώνες, και υπό την επίδρασιν των ιδεωδών τού Διαφωτισμού, η αισθητική γίνεται περισσότερο εκλεπτυσμένη και το περιεχόμενο περισσότερο οικολογικό, φιλόζωο, φιλάνθρωπο…
Βεβαίως, κάθε εποχή έχει τα ιδανικά που της αξίζουν και οι πρωτοπόροι πνευματικοί άνθρωποι (λογοτέχνες, καλλιτέχνες, διανοητές, φιλόσοφοι) σπεύδουν να δρέψουν τα πρωτεία σε αυτόν τον αγώνα δρόμου υψηλών αντοχών.
Η προβλεπτικότητα/προνοητικότητα (που δεν ταυτίζεται με την προορατικότητα, αλλά και δεν την αποκλείει) είναι εδώ ΈΝΑ από τα όπλα, όχι όμως και το μοναδικό.
Η συνεργατική πολύχρονη απασχόληση ερευνητών και μελετητών, επιστημόνων αλλά και ελεύθερων στοχαστών, ποιητών και ακαδημαϊκών (ποιητών-ακαδημαϊκών), νομπελιστών και διακεκριμένων μελών υψισύχνων «δεξαμενών σκέψεως» (“think tanks”) τείνουν στη συσσώρευση τού εκάστοτε “know–how”, που εκτός από τις κατοχυρωμένες ευρεσιτεχνίες, συμπεριλαμβάνει και γνώσεις άκρως απόρρητες (αφού δεσμεύονται από την εταιρική καθομολογουμένη εμπιστευτικότητα) για καθαρά εμπορική χρήση και αξιοποίηση.
Αυτό εξάλλου γινόταν πάντα…
Για να έλθουμε λοιπόν σε αυτό το άκρως ενδιαφέρον και σαγηνευτικό για τη νέα γενιά υβριδικό διαδικτυακό-τηλεοπτικό είδος “stand–up comedy”, που έχει θέμα τον κατ’ οίκον εγκλεισμό λόγω τής πρόσφατης καραντίνας και την αποφυγή τής άμεσης ανθρώπινης επαφής, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
- Το έργο έχει γυριστεί σε στούντιο
- Είναι τέλειο από τεχνικής πλευράς
- Κάθε άλλο παρά αυτοσχεδιαστικό ή αυθόρμητο είναι
- Έχει σαφές ιδεολογικό-αισθητικό πρόσημο: Ό,ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΑΡΟ/ΑΣΦΑΛΕΣ/ΩΡΑΙΟ/ΑΚΙΝΔΥΝΟ/ΠΑΡΑΔΕΙΣΕΝΙΟ κι ό,τι είναι εκεί ΈΞΩ είναι βιοποριστικό ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΚΑΚΟ (κάτι σαν δουλειά σε ανθρακωρυχείο) και μετά (το σαββατοκύριακο) σπεύδουμε να ανέβουμε στην «επιφάνεια» και στο ανώνυνο/χαλαρωτικό κατ’ οίκον σερφάρισμα στο Διαδίκτυο με τις πιτζάμες ή και με τα εσώρουχα…
- Δεν είναι καθόλου αστείο (τίποτα απ’ όσα λέγονται ή γίνονται). Ο ηθοποιός είναι θλιβερός, όπως οι μεγάλοι κωμικοί, αλλά δεν σκάει χείλος στα πρόσωπα των κατά μόνας ή ανά δύο θεατών (εγώ το είδα μαζί με έναν τριαντάχρονο φίλο, που θα μπορούσε να είναι γιος μου – για να μελετήσω στην πράξη το χάσμα γενεών).
- …………………………… (τα κριτικά σχόλια δικά σας)
Το γεγονός ότι υποστηρίζεται (και χρηματοδοτείται, ενδεχομένως, προβάλλεται όμως οπωσδήποτε) από το Netflix σημαίνει ότι φέρνει κάποιο αξιοσημείωτο εμπορικό όφελος (και γιατί όχι – μπράβο που η Τεχνολογία βοηθάει την άμεση, τάχιστη διάδοση τής Τέχνης).
Είναι όμως τέχνη αυτό το κατασκεύασμα; Οι απόψεις διίστανται, όπως πάντα όταν εμφανίζονται καινούργιες, πρωτόφαντες μορφές.
Μόνον που το μέσον μόνον είναι καινοφανές εδώ. Κατά τα άλλα, ο συμπαθής Performer κάνει ό,τι και οι πλανόδιοι μίμοι/παντόμιμοι, από την βαθιά Αρχαιότητα μέχρι και σήμερα (με την μόνη διαφορά πως τώρα δεν χρειάζεται να εγκαταλείψει την θαλπωρή τού σπιτιού του).
Η δική μου κριτική άποψη είναι πως αυτό το κατασκεύασμα δεν είναι διόλου μοναχικό, αυτοσχεδιαστικό ή αυθόρμητο. Δεν πρόκειται για ιδιοφυή συρραφή τυχαίων πλάνων. Είναι το αποτέλεσμα βαθιάς πολύχρονης μελέτης, που ως παράπλευρη (αν όχι και κύρια) συνέπεια έχει να κατασυκοφαντήσει και να ενοχοποιήσει την ανεξέλεγκτη χρήση τού Διαδικτύου, που μπορεί και να «χαζέψει» τα παιδιά (ακριβώς όπως έλεγαν σε άλλες εποχές για άλλου τύπου μοναχικές κι εν κρυπτώ ιδιωτικές δραστηριότητες και κατ’ οίκον ηδονές… που μπορούν και να τυφλώσουν και να …κουφάνουν τον «πάσχοντα»).
Το Διαδίκτυο όμως είναι ένα δημοκρατικό μέσο ισότιμης και άμεσης πρόσβασης στην Πληροφορία, ικανή και αναγκαία συνθήκη για να επιτύχουμε τη Γνώση.
Βεβαίως κι εδώ υπάρχουν διάφορα επίπεδα πρόσβασης (συνδρομές, ειδική τεχνογνωσία, εξειδίκευση στην Πληροφορική), όμως η άμεση ανάδραση προσιδιάζει σε μια καινοφανή παγκόσμια «άμεση δημοκρατία».
Εγώ προσωπικά είμαι υπέρ τής λεγομένης «παγκοσμιοποιήσεως», αν πρόκειται να σταματήσει τους πολέμους, τη βία και την εκμετάλλευση Ανθρώπου από Άνθρωπο.
Είμαι υπέρ τής διαφάνειας, της διαύγειας, της Ισονομίας, της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης, της αδελφοσύνης όλων των νοημόνων όντων… «Επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Η έννοια «ομόνοια» μού φαίνεται καθ’ όλα επιθυμητή, ποθητή θα έλεγα.
Και το Διαδίκτυο μάς δίνει πρόσβαση στο συμπαντικό ενεργοπληροφοριακό πεδίο.
Για να μην χαθούμε όμως όπως ο Οδυσσέας, που δένεται στο κατάρτι προκειμένου να μην παρασυρθεί από τις μαργιόλες Σειρήνες, ΠΡΕΠΕΙ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ΝΑ ΑΣΚΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ (σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο), ΝΑ ΑΣΚΗΘΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ και να πολεμήσουμε ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΦΑΣΙΣΜΟ, ΡΑΤΣΙΣΜΟ, ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟ, ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΣΜΟ, ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟ ΠΑΝΤΟΣ ΕΙΔΟΥΣ.
Υπάρχουν πολλών ειδών χειριστικοί άνθρωποι, ομάδες και συλλογικότητες. Όμως τα διάφορα (ΑΝΟΙΚΤΑ ΕΝ ΠΟΛΛΟΙΣ) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ έχουν την πλαστικότητα να αναπροσαρμόζονται και να εκσυγχρονίζονται κάθε φορά ανάλογα με την προσφορά και την ζήτηση.
Επομένως, οι λέξεις «συστημικός» και «αντισυστημικός» είναι τόσο αφαιρετικές και σαφείς που δεν σημαίνουν τίποτα συγκεκριμένο.
Ας είμαστε περισσότερο εναργείς, προσεκτικοί, κριτικοί, επιφυλακτικοί (ΕΙΔΙΚΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ). Ας ΜΗΝ ΔΕΧΟΜΑΣΤΕ ΜΑΣΗΜΕΝΗ ΤΡΟΦΗ αντί για πρωτογενή σκέψη.
Και για να κλείσω κάπως χιουμοριστικά, όταν είπα κάποτε σε μια μεγάλη λαοφιλή και λαοπρόβλητη σταρ τού ασπρόμαυρου κινηματογράφου «μασάει η κατσίκα ταραμά;», εκείνη μού απάντησε με την ανυπέρβλητη θυμοσοφία τής πιάτσας: «μασάει, αλλά τον φτύνει»…
Η διαδραστική μας περιπέτεια στο εργαστήριο ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ συνεχίζεται – με το καλό – μέχρι και 21 Φεβρουαρίου 2023 (12 τρίωρες διαδραστικές συναντήσεις με ανήσυχους δημιουργούς τής μεταβατικής / μεταιχμιακής εποχής μας).
Σας ευ-γνωμονώ.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
info:
https://www.netflix.com/gr/title/81289483
Μπο Μπέρναμ: Από Μέσα
2021 | Βαθμός καταλληλότητας:16+ | 1ώ 27λ | Κωμωδίες
Ο Μπο Μπέρναμ παρουσιάζει ένα μουσικό ψυχαγωγικό σόου το οποίο γύρισε μόνος του κατά τη διάρκεια μιας πολύ ασυνήθιστης χρονιάς.
Πρωταγωνιστεί: Μπο Μπέρναμ
Κέρδισε 3 βραβεία Emmy: Καλύτερου Σεναρίου, Σκηνοθεσίας και Μουσικής Διεύθυνσης για Πρόγραμμα Ποικίλης Ύλης.
