Ένας ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ, ο Βρούτος, πρωταγωνιστής στην πρωτότυπη εκδοχή τού σαιξπηρικού «Ιούλιου Καίσαρα» στο ΘΕΑΤΡΟ ΔΡΟΜΟΣ.
Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασιολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Στο μακρινό εκείνο χωροχρονικό πλαίσιο 1990-1994, τότε που φοιτούσα (ως δεύτερο πτυχίο, μετά το Ε.Μ.Π.) στο νεοσύστατο τότε Τμήμα Θεατρικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολουθούσα τα επιλεγόμενα μαθήματα τού Μάριου Πλωρίτη, τον άκουσα με έκπληξη να χαρακτηρίζει τον «Ϊούλιο Καίσαρα» ως «δημοκρατικό δράμα». Πέρασαν τρεις δεκαετίες για να καταλάβω πως κάπου είχε δίκιο: ο Βρούτος είναι λαοπρόβλητος και λαοφιλής, ακόμα και ως δολοφόνος. Είναι κατά γενικήν ομολογίαν «ένας τίμιος άνθρωπος», τουτέστιν αδιάφθορος, δοτικός, ηρωικός, αυτοθυσιαστικός, που μεριμνά διαρκώς για το Κοινό Καλό.
Έτσι η δολοφονία τού δυνάμει τυράννου και δικαιολογείται και επιβάλλεται δραματουργικώς.
Αναζητώντας τις αναλογίες με την υπερσυγκεντρωτική άσκηση τής εξουσίας από την «σιδηρά κυρία» Ελισάβετ την Πρώτη και δεδομένων των απείρων δυνάμει διαδόχων αυτής της «παρθένας βασίλισσας», το Χάος και η Αναρχία που επακολουθούν στη Ρώμη μετά την δολοφονία τού παρανοϊκού Ιούλιου Καίσαρα λειτουργεί ενδεχομένως αποτρεπτικά για το ελισαβετιανό κοινό που δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει μια τέτοια προοπτική πιθανότητα έξω από τις ασφαλείς συνθήκες τής θεατρικής σύμβασης. Το θέατρο εδώ ως σχολείο αλλά και ως αποτελεσματικό μέσο προπαγάνδας!!!
Βεβαίως, οι αναλογίες είναι επίφοβες και ριψοκίνδυνες όταν προσπαθούμε να γεφυρώσουμε μακρινές χωροχρονικές κλίμακες που ενδεχομένως δεν παραλληλίζονται εύκολα, χωρίς να παραμορφώσουμε σε σημαντικό βαθμό τα πραγματικά ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα.
Επομένως, το μόνο που μας μένει είναι να αναλύσουμε τη στόχευση τής συγκεκριμένης παραγωγής στην σημερινή αθηνοκεντρική νεοελληνική κοινωνία τής εποχής μας, στην αρχή τής τρίτης δεκαετίας τού αναστατωμένου κι αναστατωτικού εικοστού πρώτου αιώνα.
Ευφυές το τέχνασμα της διεμφυλικής παρουσίασης ιστορικών προσώπων, αποδεικνύει στην θεατρική πράξη πως η άσκηση αυταρχικού απολυταρχισμού δεν είναι προνόμιο τής επάρατης πατριαρχίας, αλλά διαχέεται σε όλα τα φύλα και διαπνέει κάθε ματαιόδοξο όν που χάνει το μέτρο των αναγκών του σε συνάρτηση με το φαίνεσθαι.
Περί αυτού πρόκειται: είναι μια διασκευή (απολύτως νόμιμη στα μετανεωτερικά μας συμφραζόμενα) όπου συγκρούονται τα διαφορετικά εγώ παλεύοντας να υπάρξουν ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι χωρίς να κερδίζουν. Για την ακρίβεια, είναι όλοι χαμένοι. Όπως στο τέλος τού «Άμλετ». Κερδισμένοι, εκτός από τον περιπατητή Φορτεμπράς και όλοι όσοι κρατιούνται μακριά από τα δημόσια ηφαίστεια, παρέα με τον αναχωρητή «Τίμωνα τον Αθηναίο». Εκείνοι/εκείνες/εκείνα τουλάχιστον θα κερδίσουν τη γαλήνη εν ζωή, και τη ζωή τους την ίδια εν τέλει, μακριά από τα φάσματα των τεθνεώτων εγωισμών.
Ηθικό δίδαγμα αυτής της άκρως παιδαγωγικής (για μετεφήβους) παράστασης: αποφύγετε τις πλαστές ανάγκες. Η πραγματική ζωή δεν χρειάζεται μήτε διαφήμιση μήτε έπαρση κι η αλαζονεία είναι ο ασφαλέστερος, ο ταχύτερος, ο καλύτερα στρωμένος για την Κόλαση επί γης.
Σκηνικά, φωτισμοί, ερμηνείες, δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία η ίδια παραπέμπουν σε σύγχρονο BDSM CLUB.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
info:
Δελτίο Τύπου 16/1/2023
ΚΑΙΣΑΡΑΣ
Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Πρεμιέρα Σάββατο 28 Ιανουαρίου ώρα 20:30
Η Θεατρική Ομάδα ΜΗΔΕΙΑ παρουσιάζει το έργο ΚΑΙΣΑΡΑΣ βασισμένο στην εμβληματική πολιτική τραγωδία του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ “Ιούλιος Καίσαρας”.
Ποια η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στην πολιτική και σε θέσεις εξουσίας;
Ποιος ο ρόλος των πολιτών; Πολιτικό όραμα ή μονάχα στείρα ρητορική που θρέφει την διαφθορά, την διαπλοκή και τον λαϊκισμό;
Η Αρχαία Ρώμη δεν ένιωσε ποτέ μόνη, από τότε μέχρι στο σήμερα και είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Όταν η Κάσσια και ο Βρούτος συνειδητοποιούν πως η κραταιότατη Καίσαρας αποτελεί πολιτική απειλή για την αγαπημένη τους χώρα, τότε υπάρχει μόνο μία λύση.
Περίληψη
Η συγκέντρωση τρομερής δύναμης σε ένα μόνο πρόσωπο και η συνεχής αυξανόμενη επιρροή στην πολιτική ζωή της Ρώμης της Νέας Μεγάλης Ιταλίας που έδειχνε μια πορεία προς την απόλυτη μοναρχία, ήταν η αιτία να σχεδιαστεί μια δολοφονία από επιφανείς προσωπικότητες της πολιτικής ζωής. Για την δημοκρατία ή όχι; Ή μήπως ο υπερβάλλων ζήλος για την δημοκρατία οδηγεί σε εμφύλιες συρράξεις; Μήπως όλα έχουν ως στόχο την κατάληψη της εξουσίας, δόξας και χρήματος και ποιος είναι τότε ο ρόλος των πολιτών;
Στην πρωτεύουσα της Νέας Μεγάλης Ιταλίας την Ρώμη για τέταρτη συνεχόμενη φορά έλαβε ισχυρή εντολή η κυβερνώσα παράταξη, συντρίβοντας την αντίπαλη παράταξη του Πομπήιου με νέα αρχηγό, η οποία συνεχίζει επάξια τον δρόμο που χάραξε η οικογένειά της. Η κραταιότατη Καίσαρας συγκεντρώνοντας όλες τις εξουσίες πάνω της, οδηγεί μια ομάδα συγκλητικών, της οποίας μέλη αποτελούν η Κάσσια και ο Βρούτος, να οργανώσουν τη δολοφονία της, με το φόβο πως θα γίνει απόλυτη μονάρχης της Ρώμης και αυτοκράτειρα του κόσμου καταλύοντας την σύγκλητο και συνάμα την “δημοκρατία”.
Η κραταιότατη Καίσαρας παρά τις προειδοποιήσεις που είχε λάβει, παραβρίσκεται στο Καπιτώλιο την ημέρα που οι ομάδα των συνωμοτών σκοπεύει να την δολοφονήσει και το πράττει κατά την διάρκεια της τακτικής συνέλευσης της συγκλήτου. Ο Βρούτος ανεβαίνει στο βήμα για να καθησυχάσει το οργισμένο πλήθος και προς στιγμή το καταφέρνει να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους ήταν αναγκαίο κακό για την ασφάλεια του κράτους η δολοφονία της πανίσχυρου Καίσαρα.
Το πλήθος φαίνεται να ηρεμεί μέχρι τη στιγμή που στο βήμα ανεβαίνει ο Μάρκος Αντώνιος, και αντικρούει ένα προς ένα τα επιχειρήματα του Βρούτου. Ο εύπιστος λαός εκεί που ζητωκραύγαζε για το τέλος της τυραννίας ξεσηκώνεται ξανά, αυτή την φορά κατά των συνωμοτών, με αποτέλεσμα την εμφύλια σύρραξη.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Συγγραφέας: William Shakespeare
Μετάφραση – Διασκευή – Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Β. Σκηνοθέτη: Ήρα Δαμίγου
ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ (με αλφαβητική σειρά):
Ήρα Δαμίγου, Πάνος Ιωαννίδης, Γιώργος Λιάκος, Θοδωρής Λουφόπουλος, Δάφνη Μαρκάκη, Σάββας Πογιατζής
ΠΟΛΙΤΕΣ: Η Θεατρική Ομάδα ΑΙΘΟΥΣΑ 10 με τους: Ιωάννα Βαργιανίτη, Ευαγγελία Δημητροπούλου, Αγγελική Κυρκοπούλου, Μαρίτα Κωστοπούλου, Σωτήρης Μαντζανάς, Γιάννης Παγουλάτος, Μαριάννα Πονηράκη, Θάνος Τσιάπλας, Αναστασία Χατζηρόδου
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕΣ οι: Μάνος Ζούρας και Ναταλία Βογιατζόγλου
Μουσική: Δημήτρης Ευαγγελινός
Φωτισμοί: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Σκηνικά – Art Director: Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio
Κοστούμια: Μάγδα Καλορίτη
Μουσική Επιμέλεια & Ηχητικός Σχεδιασμός: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Φωτογράφιση: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Mastering Ήχου – Tonmeister: Χρήστος Τσακηρίδης
Post Production & Editing: Λάζαρος Αγγουράς
Σκηνοθέτης Trailer & Εξωτερικών Γυρισμάτων: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Δ/νση Φωτογραφίας Εξωτερικών Γυρισμάτων: Πάνος Μπέσης
Δ/νση Φωτογραφίας Εσωτερικών Γυρισμάτων: Τάκης Μακρόπουλος
Επικοινωνία & Δημόσιες Σχέσεις: Ειρήνη Λαγουρού
Studio Γυρισμάτων: EarthView
Παραγωγή: Medea Pictures
