«Το Δέντρο» του Μανιώτη

και το μαύρο μας το χάλι, ως κοινωνία, όχι ως άτομα, γιατί – ως γνωστόν – ο έλληνας πάντα στην ατομική πρωτοβουλία βασίζεται για να διακριθεί, να γιγαντωθεί, να διαπρέψει, να λάμψει πανελληνίως και παγκοσμίως μην σου πω…

Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα

Άρχισα κάπως παράδοξα αυτή τη θεατρολογική κριτικογραφική μου πιρουέτα, μόνο και μόνο για να σας θυμίσω το αυτονόητο (ΜΗ κομίζων γλαύκαν εις Αθήνας) ότι το θέατρο είναι πράξις διαδραστική, που απαιτεί τουλάχιστον …δύο (άντε …τρεις, το πολύ, του συγγραφέως συμπεριλαμβανομένου). Και δεν αστειεύομαι καθόλου. Με την Κρίση μάθαμε στα One-man show, one-woman-show, One-παιδί show, Ουάν-γέρος σώου και δεν συμμαζεύεται. Τώρα ότι θα παίζει κι ένα δέντρο, και μάλιστα πεσμένο, δεν είναι να σε κάνει να απορείς. Εδώ, έμαθα, ότι λίγο πριν γεννηθώ σε κάποιες εθνικές εκλογές είχαν ψηφίσει …και τα δέντρα. Και μετά (δεν) είναι ν’ απορείς γιατί δεν πάει μπροστά αυτός ο τόπος. Μα πώς να πάει; Όταν είναι όλοι εναντίον ενός (δηλαδή εναντίον όλων, του εαυτού τους – εν τέλει – συμπεριλαμβανομένου) κι ο καθένας για την πάρτη του; Όλοι βουτηγμένοι μέχρι τα μπούνια στις ψευδαισθητικές παραισθήσεις, για να μην πω …στις λάσπες, παραζαλισμένοι, χαραμισμένοι, σε ένα ουτοπιστικό ατομικιστικό όνειρο που δεν έχει καν τα φόντα να μεταβληθεί σε μαζική υστερία! Μάλιστα, όπως το ακούσατε. Η λεγομένη «μαζική ψυχολογία» δεν έχει καμία εφαρμογή στους νεοέλληνες. Εδώ είμαστε άθροισμα μονάδων και ουχί σύνολο, υποσύνολα, ομαδοποιήσεις και λοιπά. Όχι. Ακόμα και στις πιο μικρές ομάδες (από τρεις έως πέντε) το βρισίδι, το αλληλομαχαίρωμα, η υποτίμηση, η συκοφαντία, το σκάψιμο του λάκκου (του άλλου, που πέφτει πάντα ο ακάματος …σκάπτων μέσα) πάει σύννεφο. Όμως ο καλός και άξιος θεατρικός συγγραφέας, ο μοναδικός της παλαιάς γενιάς που εξακολουθεί να αρθρώνει λόγο σήμερις, δεν βλέπει το ατομικό στον αριστοτεχνικό του μονόλογο «Το Δέντρο», από την «Τριλογία της Λιτότητας», ήτις είναι …τετραλογία. Εδώ ο ήρωάς του δεν βάλει κατά του εαυτού και των ομοίων του, αλλά εναντίον κάποιων αόρατων συνωμοτών, οίτινες εβάλθησαν να εξοντώσουν τους περισσευάμενους μεσήλικο-υπερήλικες, που ναι μεν δεν τα φάγαν τα ψωμιά τους, ούτε «μαζί (τους) τα φάγανε» βεβαίως, αλλά γίνονται αποκαΐδια στο καμίνι της Ιστορίας. Παρά τη δυσχέρεια και το μονότονο του υλικού του, ο καλός δραματουργός ξέρει να στήσει ίντριγκα ακόμα και με αντικείμενα, νεκρά. Βασιζόμενος βεβαίως σε έναν εύπλαστο ηθοποιό-κλόουν, τον Νίκο Μαγδαληνό, σε έναν καταπληκτικό δημοσιοσχεσίστα ηθοποιό, εικαστικό και βοηθό σκηνοθέτη, τον Γιάννη Γούνα (που έχει φιλοτεχνήσει και το εξώφυλλο του βιβλίου, από τις εκδόσεις Όστρια), καθώς και σε μια ομάδα που πετάει και φυσάει, υπόδειγμα συλλογικής και ομαδικής συν-εργασίας στα μοναχικά και ζελεδένια χρόνια της Κρίσης, στην Ελλάδα κι αλλού. Μην το χάσετε. Στο Θέατρο «Ελεύθερη Έκφραση» για λίγες μόνο παραστάσεις και εις το πανελλήνιον – μέχρι και το Σίδνεϋ εύχομαι – προσεχώς… Κρατηθείτε, γιατί η παράσταση είναι γροθιά στο στομάχι και ηλεκτροσόκ πολλών χιλιάδων βόλτ. Ο συγγραφέας δεν μασάει τα λόγια του. Ούτε κι εγώ ως κριτικός, άλλωστε.