Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Όσο κι αν σας φαίνεται απίστευτο, αυτό το ιψενικό δράμα ανεβαίνει για πρώτη φορά σε αθηναϊκή σκηνή χάρη στις ακάματης προσπάθειες της εμμονικής με την ποιότητα Βαλεντίνης Λουρμπά, που συνεχίζει ακάθεκτη εδώ και πάρα πολλά χρόνια, μοναχική και περήφανη, χωρίς χορηγίες και με την αξιοπρέπεια της αυτάρκειας να ανεβάζει την μία καλή παράσταση μετά την άλλη, στο υπόγειο θεατράκι της επί της οδού Εκάτης, πάνω από την πλατεία Κυψέλης (που θα φτάσει, λένε, το μετρό). Μακάρι…
Για τους ηθοποιούς τώρα ο λόγος: ο μικρός χαμηλοτάβανος χώρος της σκηνής φαντάζει κάθε άλλο παρά λιλιπούτειος χάρη στους φωτισμούς του Παναγιώτη Μανούση, τα σκηνικά-κοστούμια της Σωτηρίας Σώτου, τη μουσική του Νίκου Ανδρούλη (που δίνει άλλα «σημεία φυγής» στην «όψι» του δράματος), χάρη στη σκηνοθεσία της Βαλεντίνης Λουρμπά, αλλά – κυρίως –χάρη στους εξαίρετους ηθοποιούς: Χρήστος Αυλωνίτης, Κάλλια Καράμπελα, Σπύρος Κατηφόρης, Αργυρώ Λογαρά , Ελένη Μανδηλαρά, Βασίλης Ξυδάκης, Δώρα Τζερουνιάν.
Το κείμενο αυτό διαφέρει από τα άλλα ιψενικά δράματα γιατί η λύτρωση δίδεται εκ των έσω, όχι από πυρκαγιές και θεομηνίες ούτε από ρήξεις κι απρόβλεπτες αναχωρήσεις, αλλά από μια σταδιακή ωρίμανση του ήρωα προς την Αυτογνωσία, όπου προ-οικονομείται η ικανή κι αναγκαία συνθήκη της Ελευθερίας που δεν είναι άλλη από την Αλήθεια. Το ψέμα, βροντοφωνάζει ο Ερρίκος Ίψεν είναι η αιτία κάθε κακοδαιμονίας και της κοινωνικής γάγγραινας. Το Ψεύδος δυναμιτίζει τα ηθικά θεμέλια κάθε συνόλου. Η απομάκρυνση από την ειλικρίνεια είναι η αιτία όλων των υπαρξιακών κρίσεων. Εδώ βέβαια, αντιθέτως απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς, τα πάντα εναπόκειται στην καλή θέληση του ψεύτη κι υβριστή. Ουδεμία καταστροφή δεν πλανάται πάνω από το κεφάλι του. Τουναντίον. Διασώζεται απ’ όλες με μαγικό τρόπο. Σαν να τον βοηθάει ο Σατανάς ο ίδιος. Και μόνον όταν θελήσει να αυτό-αποκαθηλωθεί μόνον τότε σβήνουν τα ψεύτικα λαμπιόνια της δόξας του. Δύσκολο, ε;;; Φυσικά. Αν περιμέναμε από τα τέρατα να γίνουν άνθρωποι και να μας ζητήσουν αυτοβούλως κι οικειοθελώς άφεσιν αμαρτιών, τότε θα πρέπει να περιμένουμε ίσως αιώνες, να έρθουμε και να ξαναέρθουμε στη γη, μέχρι να φωτιστούν οι «σκοτεινοί» και να λυτρωθούν από μόνοι τους, λυτρώνοντας ταυτοχρόνως κι εμάς από τα γκρίζα πέπλα που μας καλύπτουν την Αλήθεια, η οποία είναι συνώνυμη πάντα του Κάλλους και της Αρμονίας.
Αυτή η θρησκευτικότητα, σχεδόν ευαγγελική, της ιψενικής θεώρησης των εγκοσμίων, καθιστά την παράσταση απολύτως σύγχρονη, επίκαιρη και ενδιαφέρουσα. Δεν θα ξεχωρίσω κάποιον από τους ηθοποιούς γιατί ήταν όλοι εναρμονισμένοι ουσιαστικά στο σκηνοθετικό όραμα και στην από σκηνής διδασκαλία.
Κωνσταντίνος Μπούρας
Info:
για πρώτη φορά σε Αθηναϊκή σκηνή
“ΤΑ ΣΤΗΡΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ” Του ΕΡΡΙΚΟΥ ΙΨΕΝ
Από 7 Οκτωβρίου στο ΘΕΑΤΡΟ ΕΚΑΤΗ
τηλ. 2106401931 – e-mail. theatro.ekati@gmail.com
Παραστάσεις: Παρασκευή 21.00΄, Σάββατο 21.00΄, Κυριακή 19.00΄
Ο πρόξενος Μπέρνικ αδιαφορεί αν ένα καράβι βγει από τα ναυπηγεία του σάπιο κι αν υπάρχει κίνδυνος ταξιδεύοντας να βουλιάξει, όταν του το επιβάλλουν τα συμφέροντα του. Δεν αδιαφορεί όμως καθόλου γι’ αυτό όταν μαθαίνει πως με το καράβι που κινδυνεύει φεύγει για την Αμερική δραπέτης από το πατρικό σπίτι, ο μονάκριβος γιος του, Όλαφ, που για χάρη του μάζεψε τόσα πλούτη κι έκανε τόσες αξιόποινες πράξεις στη ζωή του. Ο πρόξενος Μπέρνικ η πιο εξέχουσα φυσιογνωμία του τόπου του, μπορεί φυσικά να είναι θύμα των κοινωνικών συνθηκών. Μπορεί να είναι άτιμα και πολλές φορές εγκληματικά τα μέσα που μεταχειρίσθηκε για να κάνει την περιουσία του και να γίνει τύπος και υπογραμμός, το στήριγμα της υποκριτικής κοινωνίας του,
και πως το έγκλημα είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει την θέση και την επιρροή του. Ωστόσο το δράμα του είναι βαθύτερο, γιατί εγκληματεί χωρίς να είναι κατά βάθος κακός, αντιμετωπίζοντας ένα φοβερό πρόβλημα. Ή θα γίνει όργανο της κοινωνίας ή θα χορέψει σύμφωνα με τον σκοπό της, για να φθάσει στην κορυφή της συμβατικής ιεραρχίας της και να γίνει ο
στυλοβάτης της. Στα στηρίγματα της κοινωνίας που γράφτηκαν το 1877 βρίσκεται ολόκληρος ο Ίψεν.
Σκηνοθεσία: Βαλεντίνη Λουρμπά
Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης
Μουσική: Νίκος Ανδρούλης
Σκηνικά κοστούμια: Σωτηρία Σώτου
Φωτογραφία: Κώστας Βολιώτης
Παίζουν οι ηθοποιοί: Χρήστος Αυλωνίτης, Κάλλια Καράμπελα, Σπύρος Κατηφόρης, Αργυρώ Λογαρά , Ελένη Μανδηλαρά, Βασίλης Ξυδάκης, Δώρα Τζερουνιάν
Παραστάσεις: Παρασκευή 21.00΄, Σάββατο 21.00΄, Κυριακή 19.00΄
Θέατρο ΕΚΑΤΗ τηλ. 2106401931 – e-mail. theatro.ekati@gmail.com
