Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Αν ο Αλέξανδρος Ιόλας δεν είχε γυρίσει στην Ελλάδα, θα είχε ενδοξότερο τέλος. Θα έμενε ίσως στο Παρίσι, ως μέλος τής Λεγεώνας τής Τιμής, θα δεχόταν τα συγχαρητήρια και τα σέβη τών ιθυνόντων σε θέματα Τέχνης και Πολιτισμού, θα χάριζε την πλούσια συλλογή του στο Γαλλικό Κράτος κι εμείς θα πέρναμε σήμερα το αεροπλάνο και θα πηγαίναμε στην Πόλη τού Φωτός για να θαυμάσουμε τα αριστουργήματα τών αιώνων τής ανθρώπινης μάχης για το Ωραίο, το Αληθινό…
Πικρές σκέψεις που αναδύθηκαν για πολλοστή φορά στα χαλάσματα τής βίλλας τού Ιόλα στην Αγία Παρασκευή, εκεί όπου θα στεγαζόταν το περίφημο Μουσείο του, αν η τότε Υπουργός Πολιτισμού είχε αποδεχθεί τη δωρεά.
Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης υπό την αιγίδα τού Δήμου Αγίας Παρασκευής διοργανώνει για τέσσερις μόνο παραστάσεις ένα σημαντικό θέαμα που συμβάλλει στην αυτογνωσία του νεοέλληνα και θίγει τα κακώς κείμενα με άμεσο, καταγγελτικό πολιτικό λόγο που δεν γίνεται όμως ποτέ προπαγανδιστικός συμφερόντων και συντεχνιακών τάσεων.
Ο Χριστόφορος Αντωνιάδης διασκεύασε θεατρικώς το βιβλίο τού Νίκου Σταθούλη “Αλέξανδρου Ιόλα: η ζωή μου”, σκηνοθέτησε ένα ενδιαφέρον θέαμα κι επιμελήθηκε μουσικώς μία πραγματικά σημαντική στιγμή στην πολιτιστική ζωή τού πολύπαθου τόπου μας. Σε μια δύσκολα καμπή τής Ιστορίας, όταν όλα μας συνθλίβουν και όλοι μάς πιέζουν, δεν πρέπει να καταφύγουμε στην αυτομαστίγωση (δεν είμαστε καθολικοί άλλωστε, αλλά ορθόδοξοι, κληρονόμοι τών αρχαίων ελλήνων σοφών και μέτοχοι τών μυστηρίων που συνεχίζουν να τελούνται στην ελληνική Φύση κάτω από το ζωοποιόν Φως – αυτό το Φως που νοστάλγησε ο πετυχημένος κι αναγνωρισμένος διεθνώς συλλέκτης και κυνηγός ταλέντων)…
Υπέροχο κείμενο, δυνατό, γροθιά στο στομάχι, ερμηνευμένο μπρεχτικά από τον Χριστόφορο Αντωνιάδη στον επώνυμο ρόλο, από την Χριστιάνα Αντωνιάδου στο ρόλο τής αδελφής του Νίκης Στάϊφελ, την Χριστίνα Μυσίρη στο ρόλο τής Περσεφόνης Κουτσούδη, της Αλεξανδρινής μητέρας τού ιδιοφυή Κροίσου, τον Κώστα Κακαβά στο ρόλο του βιολιστή και τις: Πέγκυ Κουνενάκη – Γιούλη Τσινάκη – Χριστίνα Κανελάκη (Τέχνες).
Καταπληκτικά τα κοστούμια τού Βασίλη Ζούλια, “έγραφαν” αντιστικώς στον εγκεταλελειμμένο κι απαξιωμένο χώρο, αφαιρετικώς επικά τα σκηνικά τής Μαρίας Καβαλιώτη, αριστοτεχνικοί οι φωτισμοί τού Ηρακλή Γεωργιάδη. Βοηθός σκηνοθέτη η Χριστίνα Μυσίρη.
Ο κόσμος που συνωστίστηκε στις πυκνές πλαστικές γκρίζες καρέκλες για να δώσει το “παρών” στην αναβίωση ενός θρύλου, αντιμετώπισε με σεβασμό και με σιγή το ιδιότυπο αυτό μνημόσυνο.
Ο Αλέξανδος Ιόλας ξαναζωντάνεψε πνεύματι (όχι όμως και σώματι – αφού το physique τού ηθοποιού που εκλήθη να τον υποδυθεί και η φωνή του πόρρω απείχαν τού προτύπου – κόντρα ρόλος).
Περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει το Ελληνικό Κράτος και ο Δήμος Αγίας Παρασκευής με αυτή την κληρονομιά.
Εν τω μεταξύ, ας προβληματιστούμε για τα κακώς κείμενα εντός κι εκτός μας. Ίσως έτσι αποφύγουμε στο μέλλον ανάλογες διαπομπεύσεις και “σταυρώσεις”. Ο “αποδιοπομπαίος φαρμακός” τών αρχαίων πόλεων, δεν είναι πάντα ο διαφορετικός, ο προκλητικός, ο αλλοπρόσαλλος, ο φευγάτος, ο νεραϊδοπαρμένος, ο ποιητής, ο καλλιτέχνης, ο εστέτ. Συνήθως είναι εκείνος που κατέχει τον θώκο τον υψηλό κι έχει πατήσει επί πτωμάτων, ως άλλος Οιδίπους. Αφήστε τους καλλιτέχνες και τους ποιητές στην ησυχία τους. Όσο παράταιρα κι αν ζούνε δεν φταίνε αυτοί για όλα τα δεινά αυτού τού τόπου. Δεν είναι αυτοί που αποφασίζουν, δεν είναι αυτοί που διαχειρίζονται κονδύλια, δεν είναι αυτοί που επιδεικνύουν ασπλαχνία κι αδιαφορία για τον πλησίον. Το αντίθετο… Μην πυροβολείτε τον Ιόλα. Ο Χρόνος και ο Θάνατος τον δικαιώνει. Κάθε μέρα και περισσότερο. Όνειδος στο συλλογικό ασυνείδητο τής λαμπρής φυλής μας.
Κωνσταντίνος Μπούρας
