Στη μνήμη τής ιδιότυπης Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς, το «Ενθύμιο» τού Stephen Temperley δοξάζει την ετερότητα τών καλλιτεχνών όλου τού κόσμου. Ναι, διαφέρουν, διαφέρουμε, διαφέρετε στη θέαση του κόσμου από το συμβατικώς ορθόν. Αλλιώς, θα ήμασταν κι εμείς σαν εσάς: πληκτικοί, ανιαροί, δυστυχισμένοι. Τουλάχιστον τώρα είμαστε (όπως λέτε εσείς κακεντρεχώς δι’ εμάς) …είμαστε «άξιοι της μοίρας μας», αυτογενείς, γηγενείς στη χώρα της Επιθυμίας, ήτις είναι εξ ορισμού ανολοκλήρωτη και γι’ αυτό ανεκπλήρωτη, καβαφικώς «ιδανική» και πλατωνική (αν προτιμάτε). Όμως η πρωτογενής αντίληψη του Κόσμου ως Θαύμα κι η απαίτησή μας να βρούμε κι εμείς «μια θέση στον Ήλιο» σαν τέκνα ισότιμα του ενός και του αυτού Δημιουργού μας, είναι περισσότερο επίκαιρη σήμερα, τώρα που οι διάφορες μισαλλόδοξες θρησκείες απειλούν να αιματοκυλίσουν τον πλανήτη στον βωμό των σαδιστικών μωροφιλοδοξιών τους. [αυτά είπα ως επικεφαλίδα μόνον, ούτε καν πρόλογος – τόσο πολύ συνταράχτηκα από αυτή την αιρετική παράσταση]
Από τον θεατρολόγο και κριτικό Κωνσταντίνο Μπούρα
Γιατί πρέπει, ντε και καλά, να βλέπουμε όλοι τα ίδια πράγματα, με τον ίδιο τρόπο και να τα αναδημιουργούμε πανομοιότυπα. Ποιος ενσαρκωμένος θεός ή ψυχανεμισμένος άνθρωπος διείδε και καθόρισε με απόλυτο τρόπο τους νόμους τής παγκόσμιας αρμονίας; Ναι, φυσικά, υπάρχουν ψυχοπαθολογικές αλλοιώσεις του εγκεφάλου (παλαιότερα με την ανίατη σύφιλη στο τρίτο στάδιο), όπου το «είδωλο» του κόσμου απέχει παρασάγγας από το πρωτότυπο. Όμως, ποιος βλέπει «σωστά» το πρωτότυπο; Αλλά ακόμα κι αν υπάρχει Ένα τέτοιο άτομο πάνω στη γη, γιατί θα πρέπει να το επιβάλλει με το ζόρι στους υπολοίπους; Πλανήτης ελεύθερης βούλησης δεν είναι; Οκέι. Γιατί λοιπόν θα πρέπει να ψάχνουμε διαρκώς να συμμορφωνόμαστε με πρότυπα που μας στενεύουν; Και γιατί – λέγω, διατί – να μην δημιουργήσουμε πρότυπα ευρύχωρα κι ανεκτικά προς όλους; Γιατί να μην λάμψουμε στο σύμπαν το πλατύ, από τη μικρούλα την ασήμαντη γωνιά μας, μόνον και μόνον γιατί τολμήσαμε να ζήσουμε τους σύντομους βίους μας μέσα στο Φως, στο άπλετο φως του Πρωταρχικού Δημιουργού μας, εκείνου του θαυμάσιου Αρχιτέκτονα, που «τα πάντα εν σοφία εποίησεν», ακόμα και τον κάθε έναν από εμάς; Γιατί αμφισβητούμε διαρκώς την τελειότητα του έργου Του; Ναι, ίσως να είμαστε μέσα σε ένα «έργο εν εξελίξει» (work in progress στα ελληνικά!)… αλλά αυτό δεν αποκλείει την αυτοτελείωση κάθε ενός από εμάς. Τόσο καλά. Ακόμα και οι διαφορετικοί, οι παράφωνοι, οι άσχημοι, οι «αντιαισθητικοί», οι «δυσαρμονικοί» έχουν ισότιμη θέση στην δυσδιάκριτη «Κρυφή Μελωδία» (κατά τον αστροφυσικό Trinh Xuan Thuan).
Στο «Ενθύμιο» του Stephen Temperley η ηθοποιός Ναταλία Τσαλίκη, σε ταιριαστό σκηνικό πάντρεμα με τον Προμηθέα Αλειφερόπουλο συναρπάζει. Εξοργιστικά επιμελημένα παράφωνη θέτει εξ αρχής φιλοσοφικά κι αισθητικά ζητήματα αποτίοντας φόρο τιμής στην πρώτη διδάξασα τον εαυτόν της, την αξέχαστη, την αλησμόνητη, την αμίμητη Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς, που είχε το θράσος να κυνηγήσει το όνειρό της, να αυτοπραγματωθεί και να διασκεδάσει κατά λάθος όλους τους πικραμένους της Αμερικής μετά το περίφημο Κραχ, ψυχαγωγώντας τους όμως, δείχνοντάς τους τον δρόμο προς την Ελπίδα και τη Χαρά της Ζωής. Κάτι που έκανε και η δική μας θλιμμένη μίμος, η «εθνική μας σταρ» Αλίκη Βουγιουκλάκη που πήρε μία χώρα μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο και την έπεισε να μην ανησυχεί, πως θα έρθουνε καλύτερες μέρες. Έτσι είναι όλοι οι καλλιτέχνες, παράφωνοι ή μη παράφωνοι: παράταιροι στον καιρό τους, στην οικογένειά τους, στο περιβάλλον τους. Γιατί ΑΥΤΟΙ και μόνον αυτοί κατέχουν τον δρόμο προς ΤΑ ΕΠΑΝΩ και τον έχουν διατρέξει τόσες φορές στην μικροκλίμακα της ιδιωτικής τους ζωής.
ΌΛΟΙ ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΉΤΑΝ ΥΠΕΡΟΧΟΙ:
Μετάφραση: Γιάννος Περλέγκας – Προμηθέας Αλειφερόπουλος
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά / κοστούμια: Λουκία Χουλιάρα
Κίνηση: Δήμητρα Ευθυμιοπούλου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Επιμέλεια Ήχου / Βίντεο: Αφροδίτη Ρήγα
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάγδα Καυκούλα
Βοηθός ενδυματολόγου/ Κατασκευή Κοστουμιών: Σάλι Αλάραμπι
Φωνητική διδασκαλία: Ευαγγελία Καρακατσάνη
Σχεδιασμός κομμώσεων: Σωτήρης Πατεράκης
Ηχογράφηση μουσικής (πιάνο): Θοδωρής Οικονόμου
Ηχοληψία: Κώστας Μπώκος (Studio 19st)
Φωτογραφίες: Κarol Jarek
Γραφιστική επιμέλεια: Μάριος Γαμπιεράκης
Παραγωγή: Μανόλης Σάρδης – PRO4
Παίζουν: Ναταλία Τσαλίκη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος
Διάρκεια: 90 λεπτά
Μην το χάσετε! Άσε που προβλέπω ότι θα παίζεται για πολλές δεκαετίες. Με αυτή τη διανομή. Ως άνθρωπος που έχω δει εκατοντάδες παραστάσεις, εδώ και σαράντα χρόνια, ξέρω να ξεχωρίζω το διαρκές από το ευτελές κι ανακυκλώσιμο. Μόνο τα διαμάντια διαρκούν για πάντα. Κι αυτή η παράσταση είναι ένα λαμπερό πετράδι.
Κωνσταντίνος Μπούρας
